Okul döneminde çocuğa teknolojik araçlarla vakit geçirebileceği, ihtiyacını karşılayabileceği uygun bir süre verilmelidir. Bu süreler okul zamanı ya da tatil fark etmeksizin uygulanırsa teknoloji bağımlılığı ebeveynler için bir tehdit olmaktan çıkabilir.

Her gün; 3-6 yaş arası çocukların 30 dakika, ilköğretim çağına gelmiş çocukların 45 dakika, ortaöğretim öğrencilerinin günde 1 saat, lise çağına gelmiş gençlerin ise 2 saat ekranla, teknolojik araçla vakit geçirmesi en doğru yoldur. Çocukların teknoloji ile geçirdikleri zamanlar gelişimlerini destekleyici nitelikte olmalıdır.

YENİ NESLİN TEKNOLOJİ KULLANIMINA KARŞI TUTUMUMUZ NASIL OLMALI?

Çocukların içinde bulunduğu dönemi anlamaya çalışılmalı, hangi oyunları oynuyor, hangi youtuberları takip ediyor, hangi dizileri takipte… Tüm bunlara hakim olmak onunla sohbetin yolunu açabilir. Onun dünyasını yargılamadan, sohbet ederek, onun için sakıncalı bulduğumuz içerikleri bu sohbet sırasında samimi bir dille aktarmamız daha etkili olacaktır.

Teknoloji tarafından kuşatılmış bu dünyada teknolojiyi yasaklamak, onlarla ilişkimize ciddi zararlar verecektir. Yasaklar yerine yapıcı ve uygulanabilir kurallar belirleyebiliriz. Okul zamanlarında, hafta içi eğitim öğretim amaçlı internet kullanımı haricinde interneti kısıtlayabilir, hafta sonu vakit geçirme amaçlı internete süreli olmak koşuluyla izin verebiliriz. Mobil ve sabit internette aile ve çocuk profili oluşturarak güvenli internete geçebiliriz.

TEKNOLOJİYİ BİLİNÇLİ KULLANALIM AMA NASIL?

Bilinçli ebeveynler olarak, çocuklarımızın güvenli ve yaşlarına uygun içerikler izlemesine özen gösterir, kendi işlerimizi yaparken bile izledikleri videoları kulağımızla takip eder ve olası risklere karşı tetikte olabilirsiniz. Ancak, çocuklar uzun süreli içerikler yerine hızlı geçişlerle birçok video izlemek ister. Bu durum, denetimi kaybedip çocuklarımızın gelişimlerine uygun olmayan içeriklerle karşı karşıya kalmalarına sebep olabilir. Bu nedenle, teknoloji kullanımında etkili ve sürdürülebilir bir denetim mekanizması oluşturmak, çocuklarımızın güvenliği ve gelişimi için büyük önem taşımaktadır.

Çocuğunuzun her gün bilgisayar/telefona ayırdığı zamanı belirleyip bu konuda bir sözleşme yapmalısınız. Teknolojinin ailece geçirilen zamanların yerini almasına izin vermeyip televizyon, bilgisayar veya tablet olmadan çocuğunuzla birlikte yapabileceğiniz etkinlikler belirlemelisiniz.

Çocuklarınız ile birlikte oluşturacağınız “Aile İçi Teknoloji Sözleşmesi” bülten kartıyla birlikte öğrencimize teslim edilmiştir. Bu sözleşmeyi oluşturmadan önce aşağıdaki ipuçlarını okumanızı tavsiye etmekteyiz. “Aile İçi Teknoloji Sözleşmesi” aile üyelerinin imzalanmasıyla birlikte saklanacaktır.

AİLE İÇİ TEKNOLOJİ  SÖZLEŞMESİ OLUŞTURMAK İÇİN İPUÇLARI

Sözleşmeyi oluştururken;

  • Sözleşmeyi detaylı bir şekilde incelemenizi ve gerekli düzenlemeleri yapmanızı öneririz. Ayrıca, ailenizin özel ihtiyaçlarını ve beklentilerini göz önünde bulundurarak sözleşme maddelerinde gerekli değişiklikleri yaparak daha uygun hale getirebilirsiniz.
  • Sözleşmede cezalara odaklanmak, olumsuz davranışları ön plana çıkarabilir. Bunun yerine, kurallara uyulduğunda elde edilecek olumlu sonuçlara vurgu yapmak daha etkili olacaktır. Bu şekilde, olumlu davranışlar teşvik edilir ve sözleşmenin amacına uygun bir yaklaşım benimsenir.

Amacımız “Güvenlik” Kavramını Anlatmak

Çocukların öz denetim konusunda henüz gelişim aşamasında olduklarını unutmamalıyız. Bu sözleşmeyi hazırlarken amacımız, onlara güvenmemek değil, kendi güvenliklerini sağlamalarına rehberlik etmek ve destek olmaktır. Çocukların güvende olmalarında ebeveynlerin de sorumluluk taşıdığını bilmeleri, onlara güven ve güvenlik duygusu aşılayacaktır.

Ailecek Toplanacağınız En Uygun Zamanı Belirleyin

Toplantı zamanını planlarken, geç saatlerde çocukların duygusal tepkilerin artacağını düşünerek planlamanız önemlidir. Hafta içi akşam yemeğinden yarım saat sonra, hafta sonu ise kahvaltıdan yarım saat sonrası uygun bir seçim olabilir. Toplantının 30 dakikayı aşmaması için süreyi verimli kullanmalısınız.

Toplantı Esnasında Konuşulacak Konular

  • Teknolojik cihazların hangi ortamlarda ve ne zaman kullanılabileceği konuşulur.
  • Ev içinde zaman düzenlemesi yapılması ve ödev, sosyal zaman, cihazlarla geçecek süre, yatış saati gibi konularda ortak kararlar alınır.
  • Çocukların teknoloji kullanımını kontrol altında tutmak, güvenli ve verimli bir şekilde kullanmalarını sağlamak (eğitim amaçlı kullanıma izin verirken, şiddet içeren oyun ve uygunsuz içerikler yasaklanmalıdır.)
  • Teknoloji kullanımının güvenli ve kontrollü olması için uygulanacak uygulamalar(Google Family Link, Qustodio vs.)
  • Çevrimiçi ortamlarda uygunsuz içerikleri bildirmesi ve ebeveyniyle açık iletişim kurması konuşulmalıdır.
  • Çevrimiçi ortamlarda yüz yüze tanınmayan kişilerle konuşulmaması kuralı getirilmelidir.
  • Teknoloji dışında çocuğun ilgi ve yeteneklerine göre vakit geçireceği etkinlikler paylaşılır. (Spor, Enstrüman çalma, Bisiklete Binme, Dans, Masa Oyunları, Resim Çizme, Yoga vs.)
  • Tüm aile üyelerinin katıldığı, teknolojiden uzak bir şekilde kaliteli vakit geçirilir. Bütün paydaşların bu zamana özen göstermesi istenir.
  • Teknolojik cihazlarda kullanılan uygulamaların ve bu uygulamaların özelliklerinin bilinmesi büyük önem taşır.
  • Sözleşmeye uyulmadığında adım adım yaptırımlar (süre kısaltma, bir günlük kısıt, iki günlük kısıt, bir haftalık kısıtlama) uygulanır. Uyulduğunda ise süre artırılır veya ödüller verilir, böylece çocuk sorumluluk bilinci kazanır ve olumlu davranışlar teşvik edilir.

Toplantı Kuralları:

  • Toplantıda herkesin söz alması ve kimsenin sözünün kesilmemesi konusunda anlaşılmalı, her kişinin kendi fikrini dile getirmesi ve karşıdaki kişiyi yargılayıcı ve suçlayıcı konuşulmaması sağlanmalıdır.
  • Alınan kararlarda herkesin aynı fikirde olmaması doğal bir durumdur. Bu nedenle herkesin görüşüne saygı gösterilmeli ve farklı bakış açılarına değer verilmelidir.
  • Toplantı sırasında gerginlik yaşandığını hissettiğinizde, ortamı yatıştırmak ve daha verimli bir tartışma sağlamak için toplantıyı uygun bir zamana ertelemek en sağlıklı yaklaşım olacaktır.
  • Sözleşmenin etkili bir şekilde uygulanabilmesi için ilerleyen günlerde düzenli toplantılar yapılmalı, süreçle ilgili geri bildirimler paylaşılmalıdır.
  • Bu sözleşme, 4 ile 12 yaş arası çocuklar için özel olarak hazırlanmıştır. Ancak çocuğun yaşı, gelişim düzeyi ve ihtiyaçları göz önünde bulundurularak sözleşme üzerinde gerekli düzenlemeler yapılabilir.
  • Aile üyeleri sözleşme maddeleri üzerinde hemfikir olduktan sonra, sözleşmeye her aile üyesi tarafından imza atılır.

KAYNAKÇA

1-  Ebeveyn Akademi. (2022, Şubat). Bilinçli teknoloji kullanımı [E-bülten]. Ebeveyn Akademi, 12. Sayı.

URL(https://terapotikakademi.com/2022/02/21/ebeveyn-akademi-veli-e-bulteni-12-sayi-bilincli-teknoloji-kullanimi/)

*Sözleşme metninin hazırlanmasında Culture Reframed Parents Program’ın, The Family Tech Agreement belgesinden alıntılar yapılmış ve uyarlanmıştır.